ilklere imza atan türk kadınları 2

İlklere İmza Atan Türk Kadınları





İLK KADIN MUHASEBECİ


İLK KADIN BANKA MÜDÜRÜ


İLK KADIN EKONOMİ DOKTORU


ATATÜRK´ÜN YURTDIŞI EĞİTİMİNE GÖNDERDİĞİ KADIN


Türkiye´de kadın olarak pekçok ilke imzasını atan İclal
Ersin, ilk kadın muhasebeci, ilk kadın banka müdürü ve ekonomi doktorudur.


1928 yılında Türkiye İş Bankası´nda muhasebeci olarak göreve
başlayan İclal Ersin, İş Bankası´nın kurucusu Celal Bayar tarafından ******´e
ilk kadın muhasebeci


olarak tanıtılınca, ******´ün ilgisini çekmiş, en büyük
arzusunun yurtdışında eğitim almak olduğunu söylemesi üzerine, Türk kadınının
gelişmesine ve iş


yaşamında yer almasına çok önem veren ****** tarafından
1939 yılında Cenevre´ye eğitime gönderilir. Türkiye´de meslek gelirlerinin
vergilendirilmesi başlıklı


tezini Fransızca olarak hazırlayıp doktorasını tamamlar ve
1941 yılında Türkiye´ye dönüp Türkiye´nin ilk iktisat doktoru ünvanını elde
eder. İş Bankası´nın


Ankara Merkez Şubesi´nin Teftiş Servis Şefliği,
İstanbul-Beyoğlu ve Galata şubelerinde kontrolörlük görevlerinin ardından, 1953
yılında açılan İş Bankası


Nişantaşı Şubesi müdürlüğü görevine atanır ve on yıl süreyle
bu görevde kalır. Böylece Türkiye´nin ilk kadın banka müdürü ünvanını da elde
etmiş olur.


İLK KADIN SAVAŞ PİLOTU


Türkiye´de uçağa binen ilk kadın Belkıs Şevket Hanım´dır.
(1912) Türkiye´nin ilk uçağını kullanan kadın ise; ******´ün manevi kızı
Sabiha Gökçe´dir. Türkiye´nin


ilk kadın askeri pilotu yine Sabiha Gökçe´dir. ******´ün
Türk kadınının her alanda başarılı olabileceğine inandığını, buna örnek olarak
da kendisini yetiştirmek


istediğini söylemesi üzerine 1935 yılında havacılığa
başlayan Sabiha Gökçen, Sovyetler Birliği´nde Yüksek Planör Okulu´nu
bitirdikten sonra, planör öğretmenliği


yaptı. Türk havacılık tarihi ilerleyen yıllarda başka kadın
pilotları da yetiştirdi. Bunlardan birisi var ki, bir ilke imza attı. Şenay
Günay, ilk kadın


savaş pilotumuz olarak tarihe geçti.Demokrat Merkez
Parti´nin kurucu üyelerinden de olan Şenay Günay, İstanbul Üniversitesi Hukuk
Fakültesi´nin ikinci


sınıfında okurken, Hava Harp Okulu´na kız öğrenci alınmasına
dair çıkan yasadan yararlanarak 1956 yılında bir kız arkadaşı ile birlikte Hava
Harp Okulu´na


girer. İki yıl eğitim alan Günay,Asteğmen olarak mezun
olduktan sonra; İzmir-Gaziemir´deki Uçuş Okulu´na gider. Bu okuldan sonra;
Eskişehir Jet Filo Komutanlığı´nda


eğitimine devam eden Günay, jet brövesi alarak jet pilotu
oldu ve 22 yıl süreyle Türk Hava Kuvvetleri´nde hizmet gördü.


İLK KADIN SENDİKACI


13 GÜN İŞKENCEDE KALAN, 45 GÜN FALAKAYA YATARILDIĞINDAN 6 AY
TEDAVİ GÖREN, TÜTÜNCÜLER KRALİÇESİ


Zehra Kosova Durmaz, Türkiye´nin ilk kadın sendikacısıdır.
1928 yılında illegal bir tütün işçisi olarak ilk sendikal faaliyete başlayan
Durmaz, çalışmalarını


1946 yılında Ferit Kalmak başkanlığında tütüncüler kendi
sendikalarını kurana değin yoğun ve illegal biçimde sürdürdü. Sendikacılık
yaptığı dönemde 13


gün işkencede kalan Durmaz, 45 gün falakaya yatırılmış ve bu
nedenle 6 ay tedavi görmüştür. 1950 yılında sendikanın kapanmasıyla birlikte
tutuklanan ve


1951 yılında 16 ay Harbiye Askeri Cezaevi´nde tutuklu kalan
Durmaz, hapisten çıkınca sendikal yaşama yeniden dönmüştür.


İLK KADIN MUHABİR


İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİNİN TEK KADIN ÜYESİ


Selma Rıza, ilk kadın gazetecidir. Avusturya’lı bir anne ve
Türk bir babanın kızı olan Selma Rıza, Osmanlı döneminin kültür ağırlıklı bir
ailenin kızıydı.


1877 yılında ilk Osmanlı Parlamentosu´nda görev almış olan
babası Ali Rıza Bey, diplomat olarak görev yaptığı Avusturya´da tanıştığı ve
daha sonra müslüman


olan Naile Hanım ile evlenir. Yedi çocuğu olan çiftin, en
küçük kızları olan Selma Rıza, özel öğretmenlerin denetiminde dersler alır ve
19. yüzyıl sonlarına


doğru ailesinden gizli olarak İstanbul´dan kaçar ve Paris´te
bulunan Jöntürk liderlerinden ağabeyi Ahmet Rıza´nın yanına gider. Sorbonne
Üniversitesi´ne


giden Selma Rıza Paris´te yaşadığı 10 yıl boyunca Osmanlı
İttihat ve Terakki Cemiyeti´ne üye olur. Bu cemiyetin tek kadın üyesi olan
Selma Rıza, Fransızca


olarak Paris´te yayınlanan Meşveret Gazetesi de ve Türkçe
olarak yayınlanan Şura-yı İmmet gazetesinde çalışır. 1908 yılında Meşrutiyet´in
ilanının ardından


İstanbul´a dönen Selma Rıza, dönüşünden sonra gazetecilik
yapmadı ancak, Kızılay´ın kurulması için çalışmalara katıldı. Osmanlı Hilal-i
Ahmer Cemiyeti


olarak bilinen bu kuruluşun yönetimindeki fikirler ile
hemfikir olmayınca 5 yıl boyunca genel sekreterliğini yaptığı bu kuruluştan
ayrıldı. 1931 yılında


59 yaşında ölen Selma Rıza´ın kaleme aldığı iki romanı var.


TÜRKİYE CUMHURİYETİ´NİN İLK KADIN BAKANI


Cumhuriyet döneminin ilk kadın bakanı, 1971 yılında kurulan
partilerüstü Nihat Erim Hükümeti´nde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı olarak
görev alan Prof.


Dr. Türkan


Akyol, Başbakan Nihat Erim tarafından parlamento dışından
atanmıştı. Bakanlığının sekizinci ayında hükümet içinde çıkan anlaşmazlıklardan
ötürü 11 Bakan


ile birlikte görevinden istifa eden Akyol, istifasının
ardından Ankara Üniversitesi Rektörlüğü´ne seçildi ve


1983 yılında SODEP´in kurucusu olarak siyasete atıldı. Halen
serbest doktorluk yaparak yaşam sürdürmektedir.


İLK KADIN BÜYÜKELÇİ


Filiz Dinçmen, 1939 Zonguldak doğumlu. Ankara Kız Lisesi´ni
bitirdikten sonra;


Siyasal Bilgiler Fakültesi´nden mezun olan Dinçmen 1961
yılında Dışişleri Bakanlığı, BM Dairesi 3. katibi oldu. 1982 yılında Hollanda
Lahey Büyükelçisi


olan Dinçmen,


1984 yılında Strasbourg´da Avrupa Konseyi Türkiye Daimi
Temsilcisi oldu. 1988 yılında ise; bakanlığın ilk kadın müsteşar yardımcısı ve
1991 yılında bakanlık


sözcüsü oldu. Filiz Dinçmen´e göre kadın katkısı olmazsa
ülke kalkınamaz. Kadınların Türkiye´de tüm haklara ulaşması ve toplumun
gelişmesine, kalkınmasına


yardımcı olmaları, bu yolda sorumluluk yüklenmeleri bir
zorunluluktur.


İLK KADIN MÜZECİ


Türkiye´nin ilk kadın müzecisi Seniha Sami´dir. Türkiye´de
Batılılardan sonra;başlayan müzecilikte Cumhuriyet tarihinin ilk uzmanlık
görevini alan kadın


müzeci Seniha Sami´nin ailesinden gelen bir birikimi vardı.
1886 yılında dünyaya gelen Seniha Sami, küçük yaşlarda Türkçe´nin yanı sıra
İngilizce, Fransızca


ve Farsça´yı öğrendi. ******´ün Cumhuriyet´in ilk
yıllarında eğitime yön vermek üzere Amerika´dan getirttiği profesörlerin
eserlerini tercüme eden Seniha


Sami, Topkapı Sarayı Müzesi´nin yönetimine atanarak ilk
kadın müzecimiz olmuştur.





İLK KADIN MİLLETVEKİLİ


Seçilme hakkını kullanan ilk kadın olan Benal Arıman, 1935
yılında ******´ün meclisinde bileğinin hakkıyla kazanan ilk kadın
milletvekilidir. İzmirli


gazeteci Tevfik Nevzat Bey´in kızıdır. Sorbonne
Üniversitesi´nde edebiyat eğitimi alan Arıman, daha sonra İzmir´de Halk
Partisi´nde görev almış, kadınların


partilere girmediği o yıllarda, latin alfabesinin
öğrenilmesi ve yaygınlaşabilmesi için çaba harcıyordu. Daha sonra, milletvekili
seçilen Arıman, belediye


ve parti üyeliğinden sonra, bir kadın olarak konumundan
ötürü hiçbir rahatsızlık yaşamamış olduğunu dile getirmektedir. 16 yıl süreyle
kadın milletvekili


olarak görev yapan Benal Arıman, hamileliği döneminde yıllık
izinlerini kullanıp gizlice doğum yapmış ve hamileliği esnasında TBMM´de
bulunmamayı uygun


görmüştür.


İLK KADIN HEMŞİRE


Esma Deniz, 1924 yılında Amerikan Hastanesi Hemşirelik
okulunu bitirmesinin ardından, Amerika´da New York Columbia Üniversitesi,
Teachres Colege´e giden


Deniz, 1929 yılında mezun olduktan sonra, bir yıl Amerika´da
kalarak çalışmasının ardından yurda dönerek hemşireliğini sürdürdü. Esma Deniz,
73 yılını


hemşireliğe adadı. 95 yaşında hayata gözlerini yuman Deniz,
1943 yılında açılan Türk Hemşire Derneği´nin kurucularından olup bu derneğin 18
yıl süreyle


başkanlık görevini üstlendi. Türk hemşirelerini Uluslararası
Hemşireler Birliği´nde temsil eden Esma


Deniz, Türkiye´nin Toplum Sağlığı Hemşiresi ünvanına
sahipti. Kızılay Özel Hemşirelik Lisesi´nin organizasyonunda görev aldı.
Florence Nightingale Hemşirelik


Okulu´nun kurulmasına da katkılarda bulunmuştu.





Türk kadınının ilkleri





İlk alfabenin yazarı: Melahat Uğurkan


İlk avukat: Süreyya Ağaoğlu


İlk bakan: Prof. Dr. Türkan Akyol


İlk başbakan: Prof. Dr. Tansu Çiller


İlk belediye başkanı: Müfide İlhan


İlk büyükelçi: Filiz Dinçmen


İlk Danıştay Başkanı: Füruzan İkincioğulları


İlk Danıştay üyesi: Şükran Esmerer


ilk doktor: Safiye Ali


İlk dünya güzeli: Keriman Halis


İlk eczacı: Rukiye Kanat Arran


İlk emniyet müdürü: Feriha Sanerk


İlk hakim: Suat Berk


İlk hazine genel müdürü: Aysel Gönül Öymen


İlk hemşire: Esma Deniz


İlk hesap uzmanı: Müşerref Çallılar ve Güzide Amark


İlk heykeltıraş: Sabiha Bengütaş


İlk hukukçu: Beraat Zeki Üngör


İlk jet pilotu: Leman Altınçekiç


İlk karakol amiri: Nevlan Kulak


İlk kaymakam: Özlem Bozkurt


İlk kimyacı: Remziye Hisar


ilk makinist: Seher Aytaç


İlk milli eğitim müdürü: Güler Karakülah


İlk milli maç hakemi: Lale Orta


İlk muhtar: Gül Esin


İlk müzeci: Seniha Sami


İlk opera sanatçısı: Semiha Berksoy


İlk orman mühendisi: Binnaz Zehra Sert


İlk otomobil yarışçısı: Samiye Morkaya


İlk petrol mühendisi: Halide Ural Türktan


İlk pilot: Sabiha Gökçen


ilk polis memuru: Betül Diker


İlk profesör: Dr. Fazıla Şevket Giz


İlk radyo spikeri: Emel Gazimihal


İlk savcı: Tüzünkan Koçhisaroğlu


İlk sayıştay üyesi: Fehrunisa Etmen


İlk senatör ve elçi: Adile Ayda


İlk sendika başkanı: Dervişe Koç


ilk subay: Ülkü Sema Toksöz


İlk TBMM başvekili: Neriman Neftçi


İlk Türkiye güzeli: Feriha Tevfik


İlk TV spikeri: Nuran Devres


İlk vali: Lale Aytaman


İlk veteriner: Sabire Aydemir


İlk yargıtay üyesi: Melahat Ruacan


İlk yüksek mahkemesi başkanı: Firdevs Menteşe


ilk yüksek mimar: Münevver Gözeler


İlk yüksek mühendis: Sabiha Ecebilge


Cumhuriyet tarihinin ilk güzellik kraliçesi 1929 yılında
yapıldı ve Feriha Tevfik kraliçe seçildi. İlk kadın vali Lale Aytaman.


İlk kadın bakan Türkan Akyol. Cumhuriyet tarihinde ilk kez
sahneye çıkan kadın sanatçı Bedia Muvahhit ******´ün manevi kızı Sabiha
Gökçen, aynı zamanda


cumhuriyetin ilk kadın pilotu unvanını taşıyor